آرشیو اردیبهشت ماه 1403

ابداع محصول صنعتی تازه و نیز کشف وسیله ی تازه یا اعمال وسایل موجود به طریق نو برای تحصیل یک نتیجه یا محصول صنعتی یا فلاحتی را اختراع گویند .ثبت شرکت (مواد 27 و 28 ق.ث.ع.ا).
حق اختراع عبارتست از حق انحصاری که مخترع برای استفاده ی انحصاری از اختراع خود دارد.

کسی که وسیله ی جدیدی کشف کند که نتیجه از آن، در امور صنعتی یا فلاحتی حاصل شود باید از زحمات خود نتیجه برده و به تواند آن را بکار بیاندازد.
حق اختراع نتیجه ی زحمت، کار و فعالیت مخترع است، زیرا کالای جدیدی به بازار عرضه کرده است. البته باید از لحاظ اقتصادی و عملی فوراً قابل استفاده باشد، زیرا قوانین علمی که ممکن است بعداَ منشاء نتایج مهمی گردند از لحاظ مادی ارزش اقتصادی ندارند. علاوه بر آن، اختراع باید تازگی داشته باشد و قبلاَ شناخته نشده باشد، زیرا در این صورت هر کس می تواند از آن استفاده کند و اکتشافات قبلی را اشخاص نمی توانند به عنوان اختراع در انحصار خود قرار دهند. قانون ثبت علائم تجارتی و اختراعات ایران در این مورد در ماده ی 26 می گوید: «هر قسم اکتشاف یا اختراع جدید در شعب مختلفه صنعتی یا فلاحتی به کاشف یا مخترع آن حق انحصاری می دهد که بر طبق شرایط و در مدت مقرره در این قانون از اکتشاف یا اختراع خود استفاده نماید،مشروط بر اینکه اکتشاف یا اختراع مزبور مطابق مقررات این قانون در اداره ی ثبت به ثبت رسیده باشد.

کشف و اختراع هر چند در اثر پیشرفت تمدن جامعه بوده و مخترع اکثراَ با استفاده از معلومات متداوله موفق به اختراع شده است و بنابراین باید جامعه از آن بهره مند شود ولی ابداع و اختراع به نحوی است که اگر انحصاری نباشد و استفاده از آن عمومیت پیدا کند مخترع نتیجه ی زیادی از زحمات و یا فکر قوی خود نمی برد. از طرف دیگر استفاده ی دیگران بدون زحمت از فکر مخترع بی انصافی درباره ی مخترع است.روی این قاعده در کلیه ی کشورهای متمدن استفاده از اختراع را برای مدتی که از بیست سال تجاوز نمی کند برای مکتشف و مخترع شناخته اند.

ماده ی 26 قانون علائم و اختراعات مقرر می دارد«هر قسم اکتشاف یا اختراع جدید در شعبه ی مختلفه ی صنعتی یا فلاحتی به کاشف و مخترع آن حق انحصاری می دهد که بر طبق شرایط و در مدت مقرر در قانون از اکتشاف یا اختراع خود استفاده نماید».

اکتشاف یا اختراع به خودی خود حق انحصاری برای صاحب آن نخواهد داشت، بلکه قانون موقعی از آن حمایت می کند که مطابق مقررات قانون به ثبت رسیده باشد.

در بعضی از ممالک، در موقع تقاضای ثبت به موضوع اختراع رسیدگی و با تحقیقاتی که بوسیله ی دستگاه های مختلفه و کارشناسان مجرب بعمل می آورند پس از اطمینان از صحت عمل و جدید بودن آن تصدیق لازم به مخترع می دهند (دکتر حسن ستوده تهرانی،حقوق تجارت ،ج اول، نشر دادگستر، چ دهم ،س 1384، ص 164)، ولی در برخی دیگر از کشورها که ایجاد چنین دستگاه های وسیع را لازم نمی دانند به محض مراجعه کسی که ادعای اختراع می نماید همین قدر که مخالف با مقررات قانونی نباشد اختراع را ثبت و به صاحب آن تصدیق می دهند.

این تصدیق فقط معرف مراجعه و اولویت متقاضی اختراع است و اگر کسی نسبت به آن اعتراض داشته و یا اختراع واقعاَ صحیح نباشد،هر ذینفع می تواند از دادگاه ابطال آن را بخواهد.
در ایران مانند کشورهای قسمت اخیر،نوشته یا تصدیقی داده می شود که فقط حاکی از ثبت آن بوده و «به هیچ وجه برای قابل استفاده بودن یا جدید بودن یا حقیقی بودن اختراع سندیت ندارد و دلالت بر آن نخواهد داشت که تقاضا کننده مخترع واقعی است».
شرط ثبت اختراع آن است که جدید بوده و کسی از آن اطلاع نداشته باشد و الا«هر اختراع یا تکمیل اختراع موجودی که قبل از تاریخ تقاضای ثبت،خواه در خارجه در نوشتجات یا نشریاتی که در دسترس عموم است شرح و یا نقشه ی آن منتشر شده و یا به مورد عمل یا استفاده گذارده شده است اختراع جدید محسوب نمی شود».

اختراعات قابل انحصار:

به موجب ماده ی 3 قانون«هر کس مدعی یکی از امور ذیل باشد می تواند تقاضای ثبت نماید»در حقیقت امور ذیل در مدت مقرر در قانون به شرط رعایت مقررات قابل انحصارند:
1-ابداع هر محصول صنعتی جدید
2-کشف هر وسیله ی جدید یا اعمال وسائل موجود به طریق جدید برای تحصیل یک نتیجه،یا محصول صنعتی و فلاحتی

چون دامنه ی اختراع وسیع است می توان گفت هر وسیله ای که باعث به وجود آمدن محصول صنعتی یا اعمال وسائل موجود برای بهتر استفاده نمودن از محصولات صنعتی و یا نتیجه ای که در اثر کشف وسیله ی جدید از محصول صنعتی و فلاحتی برده می شود قابل ثبت است.و این موضوعات اعم است از این که مثلاَ شخصی ماده ای کشف کند به جای بنزین در هواپیما مصرف شود و یا این که ماشینی اختراع کند که نوع مخصوصی پارچه به بافد یا هواپیمائی به سازد که استفاده از آن بیشتر از سابق بوده و یا این که طرز بدیعی در بسته بندی ابتکار کند که از قوطی های حلبی بهتر استفاده شود.

تکمیل اختراعات نیز قابل ثبت و انحصار است و ممکن است کسی اختراع خود یا اختراع دیگری را تکمیل کند.البته استفاده از تکمیل اختراع دیگران موقعی خواهد بود که مدت انحصاری اصل اختراع منقضی شود و یا استفاده از آن با رضایت مخترع بدوی باشد.

اختراع برای همیشه در انحصار مخترع نخواهد بود زیرا جامعه باید از آن استفاده کند و هیچ کس نمی تواند جامعه را برای همیشه از استفاده از کشفیات و اختراعاتی که می شود محروم نماید. منتهی برای مدت معینی اجازه ی استعمال انحصاری آن به مخترع در ازاء زحمتی که برای کشف متحمل شده داده می شود که سایر مخترعین نیز تشویق شوند. در بعضی از کشورها حداکثر مدت انحصار اختراع 15 سال و بعضی 17 و برخی 20 سال است.

در ایران حداکثر مدت اعتبار ورقه ی اختراع 20 سال از تاریخ تقاضای ثبت است و متقاضی به میل خود می تواند 5 یا 10 یا 15 یا 20 سال تقاضا نماید و «در مدت مزبور که باید صراحتاَ در ورقه ی اختراع قید شود،مخترع یا قائم مقام قانونی او حق انحصاری ساخت یا فروش یا اعمال و استفاده از اختراع خود را خواهد داشت».

مخترعینی که در خارج از ایران اقامت دارند پس از تحصیل ورقه ی اختراع در کشور متبوع خود فقط برای باقی مانده ی مدتی که ورقه ی اختراع آن ها اعتبار دارد(که در عین حال از 20 سال تجاوز نخواهد نمود)می توانند استفاده نمایند.مثلاَ شخصی که اختراع خود را در هلند به مدت 18 سال ثبت کرده و پس از پنج سال برای ثبت،به ایران مراجعه می نماید ورقه ی اختراع برای مدت 13 سال به او داده خواهد شد که انقضاء مدت آن با انقضاء مدتی که در کشور اصلی ثبت شده یکی باشد.

در آخر،قابل ذکر است چنانچه فردی اظهارنامه ی ثبت اختراع خویش را در یکی از کشورهای عضو معاهده ی پاریس و از جمله کشور متبوع خود ارائه نموده باشد،ظرف مهلت 12 ماه از تاریخ تقاضانامه،می تواند در دیگر کشورهای عضو نیز تقاضای  ثبت اختراع خویش را بنماید و در این مدت نسبت به دیگر افراد دارای حق اولویت می باشد.به این معنا که دیگر افراد نمی توانند ظرف مهلت مذکور اختراع وی را به نام خود در سایر کشورها به ثبت برسانند،البته در صورتیکه وی تقاضای ثبت اختراع را ظرف مهلت 12 ماهه در کشورهای مورد نظرش بنماید.لذا چنانچه مخترع متقاضی ثبت اختراع خویش در سطح بین المللی باشد،باید ظرف مهلت یکساله از تاریخ تقاضانامه ی ثبت اختراع در داخل نسبت به ثبت بین المللی آن اقدام نماید.

بعد از شرکت های سهامی، شرکت با مسئولیت محدود از متداول ترین انواع شرکت های تجاری در ایران می باشند. ثبت شرکت در ایران تاریخ ایجاد و رسمیت یافتن این نوع شرکت ها در حقیقت از سال 1311 به بعد است.
این نوع شرکت در انگلستان و آلمان رواج کلی دارد و در ابتدا در انگلستان شناخته شده و بعداَ در آلمان و سپس در ایتالیا در اواخر قرن هیجدهم رسمیت یافته است.بعد از آن ها سویس و سایر ممالک اروپا آن را قبول نمودند ولی در فرانسه خیلی دیر و در اوائل همین قرن عنوانی قانونی پیدا کرده است.

طبق ماده ی 94 قانون تجارت،شرکت با مسئولیت محدود شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجاری تشکیل شده و هر یک از شرکا بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد،فقط تا میزان سرمایه ی خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات شرکت است. شرکت با مسئولیت محدود، مانند سایر شرکت های تجارتی،دارای شخصیت حقوقی است.(ماده ی 583 ق.ت)

شرکت با مسئولیت محدود به عنوان یک شخص حقوقی می تواند دارای کلیه ی حقوق و تکالیفی شود که قانون برای افراد قایل است.مگر حقوق و تکالیفی که بالطبیعه،فقط انسان ممکن است دارای آن باشد.تصمیمات شرکت به وسیله ی مقاماتی که به موجب قانون یا اساسنامه صلاحیت اتخاذ تصمیم دارند،اتخاد می شود.

سرمایه ی شرکت با مسئولیت محدود می تواند به صورت نقدی یا غیر نقدی باشد.لیکن طبق ماده ی 96 موسسین این گونه شرکت ها موظفند که کل سرمایه ی نقدی را تادیه و کل سرمایه ی غیر نقدی را نیز تقویم و تسلیم کنند.

نظر به این که میزان سهم هر یک از شرکا در این گونه شرکت ها توسط برگ سهام مشخص نمی شود،لذا ماده ی 97 ضروری کرده است که در شرکتنامه صراحتاَ میزان سهم الشرکه ی غیر نقدی هر یک از شرکا قید شود.اهمیت ارزش گذاری سرمایه ی غیر نقدی شرکت خصوصاَ در زمانی که شرکت ورشکسته شود و طلبکاران می بایست از سرمایه های شرکت مطالباتشان را وصول کنند جلوه خواهد کرد.

شرکت مزبور از یک جهت شباهت به شرکت سهامی دارد،و آن این است که شرکا به هیچ وجه مسئولیتی غیر از آنچه که به عنوان سرمایه پرداخته اند ندارند.شرکت با مسئولیت محدود مانند شرکت سهامی از جمله شرکت هایی است که فقط سرمایه در آن دخالت دارد.ولی در تعریف فوق تفاوتی با شرکت سهامی مشاهده می شود،و آن این است که سرمایه به سهام قسمت نمی شود بلکه شرکای هر یک سهم الشرکه ای دارند که مجموع آن سرمایه ی شرکت را تشکیل می دهد.مثلاَ شرکتی که بین 5 نفر از شرکا با سرمایه ی پانصد هزار ریال تشکیل می شود ممکن است اولی دویست هزار ریال و دومی یکصد هزار ریال و سومی هشتاد هزار ریال و چهارمی و پنجمی هر یک شصت هزار ریال سهم الشرکه ی آن ها باشد.

فایده ای که شرکت های با مسئولیت محدود دارند این است که شرکت های سهامی غالباَ احتیاج به سرمایه های مهم دارند و ناچارند شریک زیاد داشته باشند به این جهت مقررات زیادی درباره ی آن ها وضع شده که رعایت تمام آن ها از عهده ی اشخاصی که می خواهند شرکای محدودی داشته باشند خارج است،بر عکس این قبیل شرکت ها که اغلب از اشخاصی تشکیل می شود که با یکدیگر دوست و یا همکارند و در حقیقت شرکت فامیلی است،از آن قیود تا اندازه ای آزاد است.در ممالک خارج هم گرچه گاهی اتفاق می افتد که شرکت با مسئولیت محدود دارای شرکای زیادی باشد ولی اکثراَ شرکا محدود و انگشت شمارند.مخصوصاَ در کشور ما که تجارت جنبه ی خصوصی دارد،شرکت با مسئولیت محدود رواج زیادی یافته و با تقاضا به اداره ی ثبت شرکت ها معلوم می شود تمایل مردم به این قبیل شرکت ها بیشتر است.

در نام شرکت با مسئولیت محدود رعایت دو شرط واجب است:

1-کلمه (با مسئولیت محدود) بنام شرکت باید اضافه شود.
2-نام شرکت متضمن نام هیچ یک از شرکا نباید باشد.
والا قانون آن را در مقابل اشخاص ثالث،تضامنی خواهد شناخت.

تشکیل و ثبت شرکت:

تشکیل شرکت با مسئولیت محدود موکول به حدوث دو امر است:
1-شرکتنامه نوشته و امضا شده باشد.
2-سرمایه تماماَ تادیه و پرداخت شده باشد.
اهمیت تنظیم شرکتنامه معلوم است و اگر شرکتی دارای شرکتنامه نباشد اساس آن به عمل نیامده و عقد آن بسته نشده و بدون آن باطل است.راجع به سرمایه نیز چنانچه در عبارات فوق آمد طبق ماده ی 96«شرکت با مسئولیت محدود وقتی تشکیل می شود که تمام سرمایه ی نقدی تادیه و سهم الشرکه ی غیر نقدی نیز تقویم و تسلیم شده باشد».

چگونگی ثبت شرکت با مسئولیت محدود:

ثبت شرکت با مسئولیت محدود، الزامی و تابع مقررات قانون ثبت شرکت هاست.در گذشته ثبت شرکت در تهران «اداره ی ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی»و در خارج از تهران،در نقاطی که اداره ی مزبور دایر نشده بود،در اداره ی ثبت اسناد و املاک محل به صورت حضوری انجام می شد، ولی امروزه با اجرایی شدن سامانه ی جامع ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری کلیه ی مراجعات ارباب رجوع به صورت اینترنتی و از طریق سامانه http://sherkat.ssaa.ir به صورت غیر حضوری انجام می گردد.
مدارک لازم جهت ثبت شرکت های با مسئولیت محدود:
1-دو نسخه شرکتنامه ی تکمیل شده
2--دو نسخه تقاضانامه ی تکمیل شده
3- دو نسخه اساسنامه ی تکمیل شده
4-تکمیل فرم تعیین نام به ترتیب اولویت نام های پیشنهادی و همچنین فیش واریزی
5-اصل مجوز فعالیت از مراجع ذیربط در مواردی که ثبت موضوع نیاز به مجوز داشته باشد.
6-تصویر برابر با اصل مدارک احراز هویت کلیه ی شرکا،مدیران و هیات نظار(در مواردی که تعداد شرکا بیش از 12 نفر باشند)
7-اصل گواهی عدم سوء پیشینه جهت اعضای هیات مدیره ی مدیر عامل
8-دو نسخه صورتجلسه ی مجمع عمومی موسسین
9-دو نسخه صورتجلسه ی هیات مدیره
10-اصل وکالتنامه ی وکیل دادگستری در صورتی که ثبت شرکت توسط وکیل صورت پذیرد.
در ظرف ماه اول ثبت شرکت،خلاصه ی شرکت نامه و منضمات آن باید توسط اداره ی ثبت مربوط ،در «روزنامه ی رسمی»و یکی از روزنامه های کثیرالانتشار مرکز اصلی شرکت،به هزینه ی خود شرکت،منتشر شود.(ماده ی 197 ق.ت و ماده ی 6 نظامنامه ی قانون تجارت)

در هر موقع که تصمیماتی برای تمدید مدت شرکت زاید بر مدت مقرر یا انحلال شرکت(حتی در مواردی که انحلال به علت انقضای مدت شرکت یا انجام شدن موضوع آن صورت می گیرد)یا تغییر اسم شرکت یا هر تغییر دیگری در اساسنامه اتخاذ شود و همچنین در هر موقعی که مدیر یا مدیران شرکت تغییر یابند،باید موضوع بلافاصله،به مرجع ثبت شرکت ها اعلام گردد.(ماده ی 200 ق.ت)

شرکت های سهامی عام قبل از فروش و عرضه  سهام جدید مکلفند بدواً طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام جدید را که بایستی بر اساس ماده 174 ل.ا.ق.ت تنظیم شود به انضمام آخرین ترازنامه و حساب سود و زیان مصوب شرکت برای کسب اجازه جهت انتشار به مرجع ثبت شرکت ها تسلیم نمایند. چنانچه تا آن هنگام شرکت ترازنامه و حساب سود و زیان خود را تنظیم نکرده باشد، این مطلب باید در طرح اعلامیه پذیره نویسی قید گردد. مرجع ثبت شرکت ها طرح اعلامیه پذیره نویسی و ضمایم آن را مورد رسیدگی قرار داده و در صورت انطباق آن ها با قانون اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی را صادر خواهد کرد.

اعلامیه پذیره نویسی سهام جدید علاوه بر روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های شرکت در آن منتشر می گردد، حداقل باید در دو روزنامه کثیرالانتشار دیگر نیز آگهی گردد و در بانکی که  سهام در آن تعهد و پذیره نویسی می شود، در معرض دید علاقه مندان قرار گیرد. در اعلامیه پذیره نویسی باید قید شود که آخرین ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت که به تصویب مجمع عمومی رسیده است، در نزد مرجع ثبت شرکت ها و در مرکز شرکت برای مراجعه ی علاقه مندان آماده است (ماده 177 ل.ا.ق.ت) خریداران ظرف مهلت مندرج در اعلامیه پذیره نویسی سهام جدید که از دو ماه نباید کمتر باشد به بانک مراجعه و ورقه ی تعهد سهام را امضاء کرده و مبلغ نقدی لازم را در فبال اخذ رسید خواهند پرداخت. در ورقه ی تعهد خرید سهام بایستی نکات مندرج در ماده ی 179 ل.ا.ق.ت رعایت گردیده و در دو نسخه تنظیم شود. نسخه ی اول نزد بانک نگاهداری و نسخه ی دوم به پذیره نویس تسلیم خواهد شد.

به موجب ماده ی 179 پذیره نویسی سهام جدید به موجب ورقه تعهد خرید سهم که باید شامل نکات زیر باشد به عمل خواهد آمد:

1-نام و موضوع و مرکز اصلی و شماره ثبت شرکت.

2-سرمایه شرکت قبل از افزایش سرمایه.

3-مبلغ افزایش سرمایه.

4-شماره و تاریخ اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی سهام جدید و مرجع صدور آن.

5-تعداد و نوع سهامی که مورد تعهد واقع می شود و مبلغ اسمی آن.

6-نام بانک و شماره حسابی که بهای سهم در آن پرداخته می شود.

7-هویت و نشانی کامل پذیره نویس.

 امضاء ورقه ی سهم بخودی خود مستلزم قبول اساسنامه ی شرکت و تصمیمات مجامع عمومی است. بعد از گذشت مهلتی که برای پذیره نویسی معین شده است و در صورت تمدید پس از انقضای مدت تمدید شده هیئت مدیره ی شرکت مکلف است حداکثر تا مدت یکماه به تعهدات پذیره نویسان رسیدگی کند و تعداد سهام هر یک از آن ها را تعیین و مراتب را جهت ثبت و آگهی به مرجع ثبت شرکت ها اعلام دارد. هرگاه پس از رسیدگی به اوراق پذیره نویس مقدار سهام خریداری شده بیش از میزان سرمایه باشد هیات مدیره مکلف است ضمن تعیین تعداد سهام دستور استرداد وجه سهام اضافه خریداری شده را به بانک مربوط بدهد.

حداکثر مدتی که طبق ماده 182 ل.ا.ق.ت برای تعیین تکلیف وجوه پرداختی بابت افزایش سرمایه مقرر شده است، 9 ماه از تاریخ تسلیم طرح اعلامیه پذیره نویسی به ثبت شرکت ها است. هر گاه در این مدت افزایش سرمایه به ثبت نرسد، مرجع ثبت شرکت ها به درخواست هر یک از پذیره نویسان سهام جدید گواهینامه ای حاکی از عدم ثبت افزایش سرمایه شرکت صادر و جهت استرداد وجوه پرداختی و لغو تعهدات پذیره نویسان سهام جدید به بانکی که تعهد سهام تادیه و قسمت نقدی سهم در آن انجام شده است، ارسال خواهد داشت. در این صورت هرگونه هزینه ای برای افزایش سرمایه پرداخت و یا تعهد شده باشد، بعهده خود شرکت خواهد بود.

طرح اعلامیه ی پذیره نویسی در شرکت های سهامی عام برای سهام جدید (در مرحله ی افزایش سرمایه)

1-نام و شماره ثبت شرکت

2-موضوع شرکت و نوع فعالیت آن

3-مرکز اصلی شرکت و در صورتی که شرکت شعبه داشته باشد نشانه ی شعب آن 

4-در صورتیکه شرکت برای مدت محدود تشکیل شده باشد تاریخ انقضای مدت آن

5-مبلغ سرمایه ی شرکت قبل از افزایش سرمایه

6-اگر سهام ممتاز منتشر شده باشد مقدار و امتیازات آن

7-هویت کامل اعضای هیات مدیره و مدیر عامل شرکت

8-شرایط حضور و حق رای صاحبان سهام در مجامع عمومی

9-مقررات اساسنامه راجع به تقسیم سود و تشکیل اندوخته و تقسیم دارایی بعد از تصفیه

10-مبلغ و تعداد اوراق قرضه قابل تبدیل سهم که شرکت منتشر کرده است و مهلت و شرایط تبدیل اوراق قرضه ی سهم

11-مبلغ بازپرداخت نشده انواع دیگر اوراق قرضه ای که شرکت منتشر کرده است و تصمیمات مربوط به آن

12-مبلغ دیون شرکت و همچنین مبلغ دیون اشخاص ثالث که توسط شرکت تضمین شده است.

13-مبلغ افزایش سرمایه

14-تعداد و نوع سهام جدیدی که صاحبان سهام با استفاده از حق تقدم خود تعهد کرده اند.

15-تاریخ شروع و خاتمه ی مهلت پذیره نویسی

16-مبلغ اسمی و نوع سهامی که باید تعهد شود و حسب مورد مبلغ اضافه ارزش سهام

17-حداقل تعداد سهامی که هنگام پذیره نویسی باید تعهد شود.

18-نام بانک،مشخصات حساب سپرده ای که وجوه لازم باید در آن واریز و پرداخته شود.

19-ذکر نام روزنامه کثیرالانتشار که اطلاعیه ها و آگهی های شرکت در آن منتشر می شود.

20-آخرین ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت که به تصویب مجمع عمومی رسیده است در نزد مرجع ثبت شرکت ها و در مرکز شرکت برای مراجعه علاقه مندان آماده است.

تذکر:

-طرح اعلامیه پذیره نویسی به امضای دارندگان امضاء مجاز شرکت برسد.

-مدت تعیین شده در اعلامیه پذیره نویسی سهام جدید نباید کمتر از دو ماه باشد.

همان طور که یک شخص طبیعی یا حقیقی متولد می شود، زندگی می کند و می میرد، اشخاص حقوقی نیز تشکیل و تاسیس و ثبت می شوند، فعالیت می کنند و منحل می گردند. ثبت شرکت شرکایی که یک شرکت را با قصد و اراده ی آزادانه ی خود بوجود می آورند، می توانند با قصد و اراده ی خود آن را منحل نموده و مضمحل سازند. معهذا می بایست انحلال شرکت را به مرجع ثبت شرکت ها اعلام نمایند و آن را ثبت کنند. بعد از ثبت در دفاتر ثبت شرکت ها و امضاء ذیل آن توسط نماینده ی آن، شرکت منحل می شود. انحلال شرکت مادام که به ثبت نرسیده و اعلان نشده است نسبت به اشخاص ثالث بلااثر است.

در مواردی شرکت به موجب اساسنامه و یا به حکم قانون و یا به حکم دادگاه منحل می شود.آنچه که باید دانست، اینست که انحلال شرکت باعث از بین رفتن شخصیت حقوقی شرکت تا زمانی که شرکت بطور کامل و نهایی تصفیه نشده نمی گردد، بلکه در این مدت شخصیت حقوقی آن در حال از بین رفتن است.

لذا بر این اساس باید در دنبال نام شرکت همه جا عبارت (در حال تصفیه) ذکر شود تا کلیه ی صاحبان سهام و اشخاص ثالث و ذینفع از انحلال شرکت مطلع و به وضعیت شرکت واقف باشند.
لطفاَ درصورت وجود هرگونه سوال یا ابهامی در رابطه با انحلال شرکت، با کارشناسان ما در ثبت شرکت فکر برتر تماس حاصل نمایید. 42143-021

موارد انحلال شرکت سهامی

شرکت سهامی در موارد ذیل منحل می گردد:
1-وقتی که شرکت موضوعی را که برای آن تشکیل شده است انجام داده یا انجام آن غیر ممکن شده باشد.

2-در صورتیکه شرکت برای مدت معینی تشکیل گردیده و آن مدت منقضی شده باشد، مگر اینکه مدت قبل از انقضاء به موجب تصمیم مجمع عمومی فوق العاده تمدید شده باشد.

3-در صورت ورشکستگی: آن وضعیتی است که در نتیجه ی آن شرکت متوقف از پرداخت دیون خود باشد.ورشکستگی شرکت ممکن است حسب اظهارنظر حود تاجر یا مدیران شرکت سهامی و یا به موجب تقاضای یک یا چند نفر از طلبکاران و یا برحسب تقاضای مقام قضایی ذیصلاح صورت گیرد که در صورت ورشکستگی انحلال شرکت تابع مقررات ورشکستگی و مقررات مربوط خواهد بود.

4-تصمیم مجمع عمومی فوق العاده ی صاحبان سهام: شرکت سهامی همان طور که با قصد و اراده ی صاحبان سهام تشکیل می شود با اراده ی جمعی آنان نیز منحل می شود که این انحلال در صلاحیت انحصاری مجمع عمومی فوق العاده قرار گرفته است. بنابراین در هر موقع که مجمع مزبور به هر علتی رأی به انحلال شرکت بدهد شرکت منحل می شود و مجمع مزبور ترتیب و شکل انحلال را مشخص کرده و یک یا چند نفر مدیر تصفیه و در صورت لزوم یک یا چند نفر ناظر از میان سهامداران و یا خارج از آنان با تعیین وظایف معین می کند.

تصمیم راجع به انحلال شرکت سهامی و اسامی مدیر یا مدیران تصفیه و نشانی مرکز اصلی شرکت که نشانی تصفیه می باشد (مگر آنکه به موجب تصمیم مجمع عمومی فوق العاده یا حکم دادگاه نشانی دیگری تعیین شده باشد)باید ظرف پنج روز از طرف مدیران تصفیه به مرجع ثبت شرکت ها اعلام تا پس از ثبت برای اطلاع عموم در روزنامه رسمی و روزنامه کثیرالانتشاری که اطلاعیه ها و آگهی های مربوط به شرکت در آن نشر می گردد آگهی شود.
در مدت تصفیه منظور از روزنامه کثیرالانتشار روزنامه ایست که توسط آخرین مجمع عمومی عادی قبل از انحلال تعیین شده باشد.

5-از بین رفتن حداقل نصف سرمایه ی شرکت سهامی

6-تقلیل سرمایه ی شرکت سهامی به حداقل قانونی:چنانچه سرمایه شرکت بعد از تاسیس از حداقل مبلغ مقرر برای هر یک از انواع شرکت های سهامی(خاص و عام) کمتر شود مجمع عمومی فوق العاده بایستی مطابق ضوابط و مقررات مندرج در اساسنامه و قانون تجارت ظرف یک سال مبادرت به افزایش سرمایه تا میزان حداقل مقرر نموده و یا شرکت را به نوع دیگری از انواع شرکت های تجاری تغییر شکل دهد.در غیر اینصورت هر ذینفع می تواند انحلال شرکت را از دادگاه صلاحیت دار درخواست کند.چنانچه قبل از صدور رای قطعی به موجب درخواست،انحلال منتفی گردد ،دادگاه رسیدگی را موقوف خواهد نمود.

7-موارد انحلال قضایی

الف)در صورتیکه تا یکسال پس از به ثبت رسیدن شرکت هیچ اقدامی جهت انجام موضوع آن صورت نگرفته باشد و نیز در صورتیکه فعالیت های شرکت در مدت بیش از یکسال متوقف شده باشد.

ب)در صورتیکه مجمع عمومی سالانه برای رسیدگی به حساب های هر یک از سال های مالی تا ده ماه از تاریخی که اساسنامه معین کرده است تشکیل نشده باشد.

ج)در صورتیکه سمت تمام یا بعضی از اعضاء هیئت مدیره  همچنین سمت مدیر عامل شرکت طی مدت زائد بر شش ماه بلاتصدی باشد که در این حالت هر یک از سهامداران و کسانیکه حقوق آن ها در معرض  تضییع و یا تفریط قرار گرفته باشد می توانند جهت انحلال شرکت به دادگاه مراجعه نمایند. در صورت انقضاء مدت ماموریت مدیران تا زمان انتخاب مدیران جدید، مدیران سابق کماکان مسئول امور شرکت و اداره ی آن خواهند بود. بنابراین منظور از بلاتصدی ماندن تمام یا بعضی از سمت های هیئت مدیره اولاَ ترک مدیریت هر یک از مدیران بر خلاف قانون و مقررات و بدون اعلام استعفا است.ثانیاَ فوت بعضی یا تمام آنان ثالثاَ تمام یا بعضی از مدیران شرایط احراز مدیریت شرکت را از دست بدهند.

د)در صورت از بین رفتن موضوع شرکت یا غیر ممکن شدن آن و همچنین انقضاء مدت شرکت مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام جهت اعلام انحلال شرکت تشکیل نشود و یا به حد نصاب قانونی نرسد و یا تشکیل بشود و رای به انحلال شرکت ندهد.

در مورد بندهای الف.ب و ج دادگاه بلافاصله بر حسب مورد به مراجعی که طبق اساسنامه صلاحیت تشکیل مجمع را دارند مهلت مناسبی که حداکثر از شش ماه تجاوز نکند،می دهد تا در رفع موجبات انحلال شرکت اقدام نمایند در غیر اینصورت حکم به انحلال شرکت داده و به تبع آن مدیر یا مدیران تصفیه را راساَ انتخاب و به مرجع ثبت شرکت ها اعلام می نماید.    

در صورت صدور حکم قطعی دادگاه، مدارک مورد نیاز جهت انحلال شرکت سهامی عبارتند از:

1)اصل صورت جلسه ی انحلال شرکت

2)آخرین روزنامه ی رسمی شرکت

3)فتوکپی شناسنامه ی مدیر تصفیه ،هر گاه مدیر تصفیه خارج از سهامداران انتخاب شده باشد.

4)اصل روزنامه ی کثیرالانتشار حاوی آگهی دعوت شرکاء (هرگاه مجمع با اکثریت شرکاء تشکیل شده باشد می بایست به همراه صورت جلسه ی انحلال شرکت و دیگر مدارک  ذکر شده، ظرف 5 روز از تاریخ تشکیل جلسه تسلیم اداره ثبت شرکت ها شود و بعد از ثبت در دفاتر ثبت شرکت ها و امضاء ذیل آن توسط نماینده ی آن ،شرکت منحل می شود).     

افزایش سرمایه باید طبق شرایطی که قانون مقرر کرده است صورت گیرد که در مورد هر کدام از آن ها توضیح خواهیم داد.

1. مهلت افزایش سرمایه

افزایش سرمایه باید حداکثر ظرف مهلت پنج سال از تاریخ تصمیم مجمع عمومی صورت گیرد. گرفتن کارت بازرگانی فوری هر گاه مجمع عمومی مدت کمتری مقرر کرده باشد، افزایش سرمایه باید در همان مدت عملی شود (ماده 162 لایحه قانونی 1347) همچنین مهلتی که طی آن سهامداران قدیمی می توانند از حق تقدم خود در پذیره نویسی سهام جدید استفاده کنند نباید از شصت روز کمتر باشد. این مهلت از روزی که برای پذیره نویسی تعیین می گردد شروع می شود (ماده 166 لایحه قانونی 1347) عدم رعایت این مهلت موجب مسئولیت کیفری رئیس و اعضای هیات مدیره و مدیر عامل خاطی است (بند یک ماده 262 لایحه قانونی 1347).

2. پذیره نویسی سهام جدید

سهام جدید را برحسب مورد، ابتدا صاحبان سهام قدیم با استفاده از حق تقدم خود خریداری خواهند کرد و سپس کسانی که حق تقدم سهامداران قدیم را خریداری کرده اند. هرگاه حق تقدم در پذیره نویسی سهام جدید از صاحبان سهام قدیم سلب شده باشد و یا آنان در مهلت مقرر از حق تقدم خود استفاده نکنند، سهام جدید به عموم عرضه خواهد شد (ماده 172 لایحه قانونی 1347).

شرکت های سهامی عام باید قبل از عرضه کردن سهام جدید برای پذیره نویسی عمومی ابتدا طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام جدید را به مرجع ثبت شرکت ها تسلیم و رسید دریافت کنند (ماده 173 لایحه قانونی 1347). طرح اعلامیه پذیره نویسی مذکور باید به امضای دارندگان امضای مجاز شرکت رسیده و مشتمل بر نکاتی باشد که در ماده 174 لایحه قانونی 1347 ذکر شده است.

آخرین ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت که به تصویب مجمع عمومی رسیده است باید به ضمیمه طرح اعلامیه شرکت که به تصویب مجمع عمومی رسیده است باید به ضمیمه طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام جدید به مرجع ثبت شرکت ها تسلیم گردد و در صورتی که شرکت تا آن موقع ترازنامه و حساب سود و زیان تنظیم نکرده باشد، این نکته باید در طرح اعلامیه پذیره نویسی قید شود (ماده 175 لایحه قانونی 1347).

مرجع ثبت شرکت ها پس از تطبیق مندرجات اعلامیه پذیره نویسی و ضمائم آن با مقررات قانونی اجازه انتشار آن را صادر خواهد کرد (ماده 176 لایحه قانونی 1347).

اعلامیه پذیره نویسی سهام جدید باید علاوه بر روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های شرکت در آن نشر می شود اقلاً در دو روزنامه کثیرالانتشار دیگر آگهی شود و نیز در بانکی که تعهد سهام در نزد آن به عمل می آید در معرض دید علاقه مندان قرار داده شود. در اعلامیه پذیره نویسی باید قید شود که آخرین ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت که به تصویب مجمع عمومی رسیده است، در نزد مرجع ثبت شرکت ها و در مرکز شرکت برای مراجعه علاقه مندان آماده است (ماده 177 لایحه قانونی 1347).

خریداران ظرف مهلتی که در اعلامیه پذیره نویسی سهام جدید معین شده است و نباید از دو ماه کمتر باشد به بانک مراجعه و ورقه تعهد سهام را امضا کرده و مبلغی را که باید پرداخته شود تادیه و رسید دریافت خواهند کرد (ماده 178 لایحه قانونی 1347). پذیره نویسی سهام جدید به موجب ورقه تعهد خرید سهم صورت می گیرد که باید  متضمن نکاتی که در ماده ی179 لایحه قانونی ذکر شده است.

3. کافی نبودن پذیره نویسی برای افزایش سرمایه

مساله ای که در اینجا مطرح می شود این است که اگر مبلغی که پذیره نویسان تعهد کرده اند از مبلغی که شرکت برای افزایش سرمایه در نظر گرفته است کمتر باشد، افزایش سرمایه صحیح است یا باید باطل تلقی شود. فرض کنیم شرکتی می خواهد سرمایه اش را 50 میلیون ریال افزایش دهد ولی فقط 20 میلیون ریال آن پذیره نویسی می شود. آیا می توان گفت افزایش سرمایه تا میزان 20 میلیون ریال محقق شده است و باید معادل این مبلغ به پذیره نویسان سهام جدید اختصاص داده شود، یا اینکه باید افزایش سرمایه را غیر محقق تلقی نمود و مبالغ پرداخت شده در نزد بانک را به پذیره نویسان مسترد کرد؟

قانونگذار ایران برای فرض مزبور راه حل صریحی پیش بینی نکرده است اما از بند 3 ماده 183 لایحه قانونی 1347 می توان چنین استنتاج کرد که قانونگذار معتقد است تا پذیره نویسی افزایش سرمایه به طور کامل انجام نگیرد، افزایش سرمایه تحقق پیدا نخواهد کرد. در واقع به موجب ماده مذکور ثبت افزایش سرمایه شرکت های سهامی خاص نیاز به ارائه اسنادی دارد که باید به ضمیمه اظهارنامه به مرجع ثبت شرکت ها تسلیم شود.

یکی از این اسناد، اظهارنامه مشعر بر"فروش کلیه سهام جدید" است که در بند 3 ماده به آن اشاره شده است. چون شرکت سهامی عام خصوصیتی ندارد که در این مورد با شرکت سهامی خاص متفاوت باشد و علاوه بر این ،در مورد شرکت سهامی عام نیز اجازه فروش جزئی سهام داده نشده است، می توان گفت چه در مورد شرکت های سهامی خاص و چه در مورد شرکت سهامی عام هر گاه تمام سهام جدید پذیره نویسی نشده باشد، افزایش سرمایه کان لم یکن است.

در واقع اگر خوب در مقررات لایحه قانونی 1347 راجع به افزایش سرمایه دقت کنیم درمی یابیم که افزایش سرمایه نوعی تشکیل جزئی شرکت است و بنابراین همان طور که درباره تشکیل شرکت سهامی گفتیم که هر گاه سرمایه شرکت به طور کامل پذیره نویسی نشود شرکت تشکیل نشود، تشکیل جزئی شرکت تحقق پیدا نمی کند. ماده 188 لایحه قانونی 1347 نیز موئد این نظر است که مقرر می کند: "در موردی که افزایش سرمایه از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام موجود صورت می گیرد، کلیه افزایش سرمایه باید نقداً پرداخت شود..."

4. نحوه تعهد سهام

پذیره نویس مکلف است هنگام تسلیم ورقه تعهد سهام به بانک، کل مبلغ تعهد شده را بپردازد (قسمت دوم ماده 188 لایحه قانونی 1347) این مبلغ عبارت است از مبلغ اسمی سهم و برحسب مورد مبلغ اضافه ارزش سهم.
تادیه مبلغ سهام ممکن است از طریق تسلیم وجه نقد صورت گیرد یا تبدیل مطالبات نقدی حال شده اشخاص از شرکت به سهام جدید یا تبدیل اوراق قرضه به سهام (بندهای 1،2 و 4 ماده 158 لایحه قانونی 1347).

در صورتی که مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام افزایش سرمایه شرکت را از طریق تبدیل مطالبات نقدی حال شده اشخاص از شرکت تصویب کرده باشد، سهام جدیدی که در نتیجه این گونه افزایش سرمایه صادر خواهد شد با امضای ورقه خرید سهم توسط طلبکارانی که مایل به پذیره نویسی سهام جدید باشند انجام می گیرد (ماده 185 لایحه قانونی 1347).

وجوهی که به حساب افزایش سرمایه تادیه می شود باید در حساب سپرده مخصوصی نگاهداری شود. تامین و توقیف انتقال وجوه مزبور به حساب های شرکت ممکن نیست، مگر پس از به ثبت رسیدن افزایش سرمایه شرکت (ماده 184 لایحه قانونی 1347).

5. ثبت افزایش سرمایه

پس از گذشتن مهلتی که برای پذیره نویسی معین شده است و در صورت تمدید بعد از انقضای مدت تمدید شده هیأت مدیره حداکثر تا یک ماه به تعهدات پذیره نویسان رسیدگی کرده و تعداد سهام هر یک از تعهد کنندگان را تعیین و اعلام و مراتب را جهت ثبت و آگهی به مرجع ثبت شرکت ها اطلاع خواهد داد. هر گاه پس از رسیدگی به اوراق پذیره نویسی مقدار سهام خریداری شده بیش از میزان افزایش سرمایه باشد هیأت مدیره مکلف است ضمن تعیین تعداد سهام هر خریدار دستور استرداد وجه سهام اضافه خریداری شده را به بانک مربوط بدهد (ماده 181 لایحه قانونی 1347).

هر گاه افزایش سرمایه شرکت تا نه ماه از تاریخ تسلیم طرح اعلامیه پذیره نویسی مذکور در ماده 174 به مرجع ثبت شرکت ها به ثبت نرسد، به درخواست هر یک از پذیره نویسان سهام جدید، مرجع ثبت شرکت که طرح اعلامیه پذیره نویسی به آن تسلیم  شده است گواهینامه ای حاکی از عدم ثبت افزایش سرمایه شرکت صادر و به بانکی که تعهد سهام و تادیه وجوه در آن به عمل آمده است ارسال می دارد تا اشخاصی که سهام جدید را پذیره نویسی کرده اند به بانک مراجعه و وجوه پرداختی خود را مسترد دارند؛ در این صورت هر گونه هزینه ای که برای افزایش سرمایه شرکت پرداخت یا تعهد شده باشد به عهده شرکت قرار می گیرد (ماده 182 لایحه قانونی 1347).

برای ثبت افزایش سرمایه شرکت های سهامی خاص فقط تسلیم اظهارنامه به ضمیمه مدارکی که در ماده 183 لایحه قانونی 1347 آمده است کافی خواهد بود. مدارک مزبور عبارتند از:

1. صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه یا اجازه مجمع اخیر به هیات مدیره و در صورت اخیر صورتجلسه هیات مدیره که افزایش سرمایه را تصویب کرده است
2. نسخه ای از روزنامه ای که آگهی مذکور در ماده 169 این قانون برای دعوت صاحبان سهام قدیم برای پذیره نویسی با استفاده از حق تقدمشان در آن منتشر شده است
3. اظهارنامه مشعر بر فروش کلیه سهام جدید، یعنی پذیره نویسی آن و در صورتی که سهام جدید امتیازاتی داشته باشد باید شرح امتیازات و موجبات آن در اظهارنامه قید شود
4. صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده حاکی از ارزیابی آورده های غیر نقدی و تصویب آن ها، اگر تمام یا قسمتی از افزایش سرمایه به صورت غیر نقد باشد. اظهارنامه های موضوع ماده 183 باید به امضای تمام اعضای هیات مدیره رسیده باشد (تبصره ماده اخیر).

6. بررسی و ارزیابی آورده های غیر نقدی

همان طور که گفته شد، تادیه مبلغ اسمی سهام جدید به غیر نقد فقط در شرکت های سهامی خاص مجاز است (تبصره یک ماده 158 لایحه قانونی 1347).

با توجه به اطلاق تبصره یک ماده 158 و اینکه افزایش سرمایه شرکت به منزله تشکیل جزئی شرکت است همان قاعده ای که در مورد تشکیل سرمایه شرکت سهامی خاص در حین تشکیل آن اعمال می شود در مورد افزایش سرمایه این شرکت نیز صادق است. به عبارت دیگر همان طور که در تشکیل شرکت سهامی خاص ممکن است تمام سرمایه به صورت غیر نقد باشد (بند 2 ماده 20 لایحه قانونی 1347) تمام افزایش سرمایه نیز ممکن است با آورده غیر نقد محقق شود.

مانند زمانی که شرکت تشکیل می شود، هر گاه تمام یا قسمتی از افزایش سرمایه  به صورت غیر نقد باید تمام آن تادیه گردد.

به دلیل ضرورت رعایت تشریفات ارزیابی، در موردی که آورده غیر نقدی برای تادیه مبلغ سهام جدید وجود داشته باشد تشکیل دو مجمع عمومی فوق العاده ضروری است مجمع عمومی فوق العاده ای که باید افزایش سرمایه را تصویب کند و ومجمع عمومی فوق العاده ای که باید مانند مجمع عمومی موسس آورده غیر نقدی را به تصویب برساند.

7. اصلاح اساسنامه

به موجب ماده 163 لایحه قانونی 1347: "هیأت مدیره در هر حال مکلف است در هر نوبت پس از عملی ساختن افزایش سرمایه حداکثر ظرف یک ماه مراتب را ضمن اصلاح اساسنامه در قسمت مربوط به مقدار سرمایه ثبت شده شرکت به مرجع ثبت شرکت ها اعلام کند تا پس از ثبت جهت اطلاع عموم آگهی شود: قید عبارت "اصلاح اساسنامه" به جای "تغییر اساسنامه" بی دلیل نیست. در واقع، اصلاح اساسنامه به سبب تغییر اساسنامه ناشی از افزایش سرمایه است که منحصراً در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده شرکت است، نه هیات مدیره. آنچه هیات مدیره انجام می دهد اصلاح عبارت اساسنامه در قسمتی است که مبلغ سرمایه را نشان می دهد.

ثبت در دفتر ثبت تجاری به طریقه اعلامی صورت می گیرد یعنی اداره ثبت فقط به ثبت اظهارات متقاضی اکتفا می کند و هیچ گونه تحقیق و رسیدگی نسبت به صحت و سقم آن ها نمی کند. ثبت شرکتها حتی قانون هیچ گونه اختیاری برای رسیدگی به صحت اظهارات متقاضی ثبت برای اداره ثبت قائل نشده است . با این وجود ثبت تجاری آثاری دارد که مهم ترین آن ها را می توان به شرح ذیل خلاصه نمود :
1- کسی که نام خود را در دفتر ثبت تجاری به ثبت رسانده تاجر شناخته می شود و این امر اماره قانونی تلقی می شود و تا زمانی که خلاف آن ثابت نشده است مندرجات ثبت اعتبار دارد. بنابراین شخصی که نام خود را در دفتر ثبت تجاری به ثبت رسانیده است نمی تواند برای فرار از مقررات و الزامات مربوط به تجار اعلام کند که تاجر نیست. مثلاَ در صورتی که نتواند تعهدات خود را انجام دهد مشمول مقررات ورشکستگی می گردد نه اعسار و همچنین در موردی که به دفاتر تجاری او استناد شود نداشتن دفاتر قانونی یا عدم ارائه آن ها به زیان او تمام می شود.

بنابراین در مورد اشخاصی که نامشان در دفتر ثبت تجاری ثبت شده است شخصی که نام خود را در دفتر به ثبت رسانده است باید ثابت کند که تاجر نیست در صورتی که در مورد کسانی که نامشان در دفتر ثبت تجاری به ثبت نرسیده و مدعی هستند که تاجر نیستند طرف آن ها باید ثابت کند که تاجر می باشند.
2- قانون هیچ گونه مجازاتی برای اشخاصی که اطلاعات مربوط به ثبت در دفتر ثبت تجاری را غیرواقعی اعلام کنند پیش بینی ننموده ولی طبق اصول کلی اطلاعاتی که تاجر راجع به امور تجاری خود داده است نسبت به اشخاص ثالث و علیه تاجر اعتبار دارند. مثلاَ اگر تاجری در دفتر ثبت تجاری شخص دیگری را به عنوان رئیس تجارتخانه یا نماینده مختار معرفی کرده باشد نمی تواند بعداَ تعهدات او را قبول کند یا سمت او را انکار نماید. زیرا هرگونه تغییری که در مندرجات ثبت به عمل آید باید به اطلاع دفتر ثبت تجاری برسد. علاوه بر آن اگر اطلاعاتی که تاجر داده است باعث اغفال و گمراهی اشخاصی گرد که با تاجر معامله می کنند ممکن است عمل او مشمول مقررات ماده 238 قانون مجازات عمومی گردد.
3- طبق ماده 9 قانون تاسیس اطاق های بازرگانی مصوب هفتم دی ماه 1333 عضویت اطاق بازرگانی در هر محل موکول به ثبت نام بازرگانان در دفتر ثبت تجاری است.
4- برای دریافت کارت بازرگانی و اجازه مبادرت به تجارت خارجی و همچنین استفاده از مزایای قانون تشویق صادرات و تولید مصوب 4 اسفند ماه 1336 ثبت در دفتر ثبت تجاری الزامی است.
5- در صورتی که نام تاجر در دفتر ثبت تجاری به ثبت رسیده باشد ادارات و موسسات دولتی و اشخاص می توانند شناسایی او را به عنوان تاجر موکول به ارائه گواهی ثبت در دفتر تجاری نمایند.
6- در صورتی که بازرگانی از اقدام به ثبت تجاری خودداری نماید مشمول مجازات مقرر در ماده 16 قانون تجارت یعنی جزای نقدی از دویست تا دو هزار ریال خواهد شد . بعلاوه اگر در اسناد و صورت حساب ها و نشریات خطی یا چاپی خود شماره ثبت را تصریح نکند باز به جزای نقدی از دویست تا دو هزار ریال محکوم می شود.
7- تغییراتی که در وضع تاجر و سازمان تجاری او حاصل می شود باید فوراَ در دفتر ثبت تجاری به ثبت برسد والا در مقابل اشخاص ثالث اعتبار نخواهد داشت مگر آنکه تاجر ثابت کند که شخص ثالث از تغییرات مزبور اطلاع داشته است.
در پایان باید متذکر گردید که مقررات ثبت تجاری در مورد شرکت های تجاری تکرار زائدی است زیرا به موجب قانون ثبت شرکت ها اطلاعات مربوط به شرکت ها به طور کامل تر و جامع تری ثبت و آگهی می گردد و اطلاعاتی که می توان از مندرجات ثبت شرکت ها تحصیل نمود خیلی صحیح تر و وسیع تر از اطلاعاتی است که در دفتر ثبت تجاری وارد می شود.
قانون و آیین نامه ثبت دفتر تجاری پیش بینی نموده است که خلاصه مندرجات ثبت باید آگهی گردد یا به وسایل دیگری به اطلاع عموم برسد. در بعضی از کشورها انتشار خلاصه مندرجات ثبت دفاتر تجاری مانند ثبت شرکت ها الزامی است. به همین طریق قانون و آیین نامه تصریح ننموده است که اشخاص ثالث می توانند به ثبت در دفتر تجاری مراجعه نمایند و از مندرجات آن رونوشت بگیرند. با این وجود ، با وجود عدم تصریح قانون این موضوع محرز است زیرا منظور و مقصود از ثبت تجاری اینست که اشخاص بتوانند در صورت لزوم اطلاعات مختصری راجع به تجار و وضع کار و تشکیلات آنان تحصیل نمایند و اگر نتوانند به اداره ثبت مراجعه نموده و اطلاعات مورد نظر را کسب کنند دفتر ثبت تجاری بی فایده خواهد بود.
به هر حال در صورتی هم که متصدیان ثبت نخواهند اطلاعات لازم را در اختیار مراجعین قرار دهند هر ذینفعی می تواند با استناد به دفاتر ثبت تجاری از دادگاه تقاضای ارائه دفتر ثبت تجاری یا تحصیل رونوشت از مندرجات آن را بنماید.

همان طور که در مقالات پیشیم گفتیم، از جمله حقوق و مزایای ثبت طرح صنعتی این است که صاحب طرح می تواند مالکیت بر طرح صنعتی خود را به شخص ثالث واگذار کند. هزینه پلمپ دفاتر این طریق انتقال برای صاحب طرح مزایا و منافعی به شرح ذیل می تواند داشته باشد :
1- در انتقال مالکیت، صاحب طرح صنعتی مبلغی را که مورد توافق او و شخص ثالث است یکباره دریافت می کند و مجبور نیست تا انقضای مدت اعتبار طرح صبر کند تا سود مورد نظر را دریافت نماید.
2- انتقال مالکیت طرح موجب می گردد که صاحب طرح صنعتی از خطر اینکه فناوری جدیدتر از طرح صنعتی او پیشی گیرد و رونق تجاری آن را از بین ببرد، در امان باشد.
3- در این فرض به ویژه اینکه اگر طرح صنعتی به شخص حقیقی تعلق داشته باشد انتقال مالکیت طرح صنعتی به یک شرکت تازه تاسیس می تواند پیش شرطی برای تامین منابع مالی باشد.
البته علیرغم مزایای فوق، انتقال مالکیت طرح به طور کلی توصیه نشده است و مالکین طرح های صنعتی عموماَ ترجیح می دهند مالکیت خود را نسبت به طرح صنعتی از دست ندهند و بیشتر در قالب قرارداد اجازه بهره برداری کسب درآمد و منابع نمایند.
ماده 48 قانون مصوب 1386، انتقال مالکیت مربوط به طرح صنعتی را به شخصی ثالث در دو قالب انتقال مالکیت طرح صنعتی ثبت شده و انتقال حق مالکیت ناشی از تسلیم اظهارنامه پذیرفته است. به موجب ماده یادشده، هرگونه تغییر در مالکیت اختراع، ثبت طرح صنعتی یا ثبت علائم تجاری یا علامت جمعی یا حق مالکیت ناشی از تسلیم اظهارنامه مربوط به درخواست کتبی هر ذی نفع از اداره مالکیت صنعتی انجام شده و به ثبت می رسد و جز در مورد تغییر مالکیت اظهارنامه، توسط اداره مزبور آگهی می شود. تاثیر این گونه تغییر نسبت به اشخاص ثالث، منوط به تسلیم درخواست مذکور است.
آیین نامه مصوب 1387 رئیس قوه قضاییه، شرایط و نحوه انتقال طرح صنعتی را تعیین نموده است.
با توجه به ماده 93 آیین نامه، مالک طرح صنعتی مکلف شده است مراتب انتقال طرح را کتباَ و همراه با مدارک مربوط جهت ثبت در سوابق به مرجع ثبت اعلام نماید.
ماده 95 آیین نامه، ضرورت ثبت انتقال گواهینامه طرح صنعتی را در مرجع ثبت بیان نموده است.
بر اساس ماده یادشده، هر نوع انتقال گواهینامه طرح صنعتی باید در مرجع ثبت به ثبت برسد. درخواست کتبی برای ثبت انتقال باید همراه با مدارک ذیل تسلیم مرجع ثبت گردد :
1- آخرین گواهینامه معتبر طرح صنعتی ؛
2- سند رسمی حاکی از انتقال ؛
3- مدارک نمایندگی قانونی ؛
4- رسید مربوط به پرداخت هزینه ها ؛
ماده 96 آیین نامه، آگهی مراتب تغییر مالکیت را ضروری دانسته است. آگهی تغییر مالکیت باید حاوی موارد ذیل باشد :
1- عنوان طراح ؛
2- تاریخ ثبت انتقال ؛
3- شماره ثبت طرح در ایران ، با ذکر کالا یا کالاهایی که طرح ثبت شده مربوط به آن می باشد ؛
4- اسم و تابعیت مالکان جدید و قدیم ؛
5- اسم و نشانی نماینده قانونی مالک جدید در ایران، در صورت وجود .
بر اساس ماده 98 آیین نامه، در صورت انتقال در خارج از کشور انجام شده باشد اصل یا رونوشت مصدق سند مربوط که در آن شماره و تاریخ ثبت طرح صنعتی در ایران قید و به تایید نمایندگی جمهوری اسلامی ایران رسیده باشد، دلیل انتقال برای ثبت آن در ایران خواهد بود.
همان طور که در ماده 99 آیین نامه آمده است، کلیه تغییرات و انتقالات، در صفحه مخصوص مربوط به طرح صنعتی، ثبت و در ظهر گواهی نامه طرح صنعتی درج می گردد و به هزینه ذینفع ظرف 30 روز از تاریخ ثبت در روزنامه رسمی آگهی می شود. موارد مذکور تا زمانی که به ثبت نرسیده اند، در مقابل اشخاص ثالث قابل استناد نمی باشند. ثبت آن ها منوط به پرداخت هزینه های مقرر در جدول هزینه ها و در صورت لزوم هزینه انتشار آگهی مربوط خواهد بود.
با توجه به جدول هزینه ها، حق ثبت انتقال اظهارنامه برای شخص حقیقی 50.000 ریال و برای اشخاص حقوقی 150.000 ریال است. همچنین حق ثبت انتقال قراردادی و قهری برای اشخاص حقیقی 300.000 ریال و برای اشخاص حقوقی 900.000 ریال تعیین شده است.
با توجه به مجموع مواد قانون مصوب 1386 و آیین نامه مرتبط ذکر نکات ذیل ضروری به نظر می رسد :
1- انتقال دائمی طرح صنعتی در دو قالب انتقال طرح صنعتی و ثبت شده و انتقال حق مالکیت ناشی از تسلیم اظهارنامه امکان پذیر می باشد.
2- تغییر در مالکیت اعم از اینکه در قالب انتقال طرح صنعتی ثبت شده یا حق مالکیت ناشی از تسلیم اظهارنامه باشد، با درخواست کتبی هر ذی نفع باید در اداره مالکیت صنعتی به ثبت برسد.
3- تغییر در مالکیت طرح صنعتی چنانچه بعد از ثبت باشد باید آگهی شود، به عبارت دیگر تغییر در مالکیت چنانچه در قالب انتقال حق مالکیت ناشی از تسلیم اظهارنامه باشد، نیازی به انتشار آگهی ندارد.
4- چنانچه انتقال در خارج از کشور انجام شده باشد، اصل یا رونوشت مصدق سند مربوط باید به تایید نمایندگی جمهوری اسلامی ایران رسیده باشد، و سندی که به شرح فوق به تایید نمایندگی جمهوری اسلامی ایران می رسد، دلیل انتقال تلقی می شود.
5- کلیه انتقالات باید در صفحه مخصوص مربوط به ثبت طرح صنعتی ثبت و در ظهر گواهی نامه طرح صنعتی درج گردد.
6- چنانچه انتقال در اداره ثبت طرح صنعتی به ثبت نرسد، در مقابل اشخاص ثالث قابل استناد نمی باشد. به عبارت دیگر، انتقال دهنده ای که مراتب انتقال طرح را جهت ثبت به اداره مالکیت صنعتی اعلام نکرده است ، آن را مجدداَ به شخص دیگری انتقال دهد و او نسبت به ثبت آن در اداره مالکیت صنعتی اقدام کند، شخص اخیر نسبت به انتقال گیرنده اولی اولویت و برتری دارد و انتقال گیرنده اولی فقط می تواند برای جبران خسارت از انتقال دهنده اقدام کند و حق دیگری از این حیث برای او متصور نمی باشد.
7- در قانون و آیین نامه مرتبط در رابطه با تغییر مالکیت در غیر قالب انتقال مالکیت مقرره ای نیامده است و در خصوص مورد باید به قواعد و مقررات کلی استناد نمود.
8- اینکه انتقال یادشده باید به صورت کتبی باشد در قانون و آیین نامه به صراحت مطلبی نیامده است؛ اگر چه از مجموع قانون و آیین نامه می توان کتبی بودن قرارداد را استنباط نمود.
9- در قانون و آیین نامه در رابطه با نحوه انتقال مالکیت مشاعی طرح صنعتی به صراحت مطلبی نیامده است و در رابطه با این فرض می توان سوالات ذیل را مطرح کرد :
الف- آیا هر یک از مالکین مشاعی می توانند به صورت مستقل نسبت به انتقال حق خود نسبت به گواهینامه طرح صنعتی یا اظهارنامه مربوط اقدام کنند.
ب- در فرض نقض حق طرح صنعتی، آیا طرح شکایت همه مالکین شرط است یا اینکه هر یک از آن ها به تنهایی می توانند نسبت به طرح شکایت اقدام کنند.
در خاتمه لازم به ذکر است که در حقوق ایران با توجه به سکوت قوانین و مقررات در خصوص مورد ، باید به استناد عمومات قانون مدنی راجع به اموال مشاع رفع مشکل نمود.
در برخی از نظام های حقوقی، در صورتی که قراردادی بین مالکین مشاع وجود نداشته باشد، هر کدام از مالکین مشاع حق واگذاری و انتقال سهم خود و همچنین استفاده و اجرای حقوق انحصاری ناشی از ثبت را بدون اجازه از بقیه مالکین دارا می باشند و فقط انعقاد قرارداد با شخص ثالث جهت استفاده و بهره برداری از طرح صنعتی باید با اجازه همه مالکین مشاع باشد.

ما در این مقاله، جهت آشنایی بیشتر شما عزیزان از شرایط ثبت طرح صنعتی، توضیحاتی را آورده ایم .

• طرح صنعتی چیست ؟

طرح صنعتی ، هرگونه ترکیب خطوط و رنگ ها و هرگونه شکل سه بعدی با خطوط، رنگ ها و یا بدون آن است که بتواند طی یک فرآیند صنعتی روی کالا به کار رود و به آن، شکل ظاهری خاصی دهد. اخذکارت بازرگانی فوری به بیانی دیگر، طرح صنعتی آفرینش های بدیعی است که در قالب خطوط، نقش ها ، رنگ ها و اشکال سه بعدی ( ساختار ) در یک محصول به موجب فرآیند صنعتی متبلور شده و موجب گیرایی و جذابیت در محصول نهایی می گردد.
از نظر قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری، هر گونه ترکیب خطوط یا رنگ ها و هرگونه شکل سه بعدی با خطوط، رنگ ها و یا بدون آن،به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی است. طرح صنعتی معمولاَ به شکل و ظاهر کلی یک محصول اشاره دارد و ویژگی های فنی یا عملکردی آن بدون در نظر گرفتن ماهیت زیبایی آن تحت حمایت قانون نمی باشد.

• چه کسانی می توانند طرح صنعتی ثبت نمایند ؟

شخصی که طرح جدیدی را بوجود آورده است یا اگر شخص به موجب یک قرارداد استخدام یا فروش به کارفرما تعلق پیدا کرده باشد می تواند ثبت طرح را تقاضا کند.متقاضی می تواند یک شخص حقیقی یا یک شخص حقوقی باشد.

• مرجع ثبت طرح صنعتی

ثبت کلیه موضوعات مالکیت صنعتی ، اعم از اختراع ، علامت ، علامت جمعی و طرح صنعتی  توسط اداره مالکیت صنعتی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور انجام می شود. در مواردی که مراجع دیگر به موجب قانون اقدام به بررسی و ثبت می نمایند در صورتی از حمایت ها و امتیازات مذکور در قانون مذکور بهره مند می شوند که حسب مورد مالکیت یا اختراع آن ها در اداره مالکیت صنعتی به ثبت رسیده باشد.

• شرایط ثبت طرح صنعتی

وفق ماده ی 21 ،طرح صنعتی زمانی قابل ثبت است که جدید و یا اصیل باشد.طرح صنعتی زمانی جدید است که از طریق انتشار به طور محسوس و یا از طریق استفاده به هر نحو دیگر قبل از تاریخ تسلیم اظهارنامه یا بر حسب مورد قبل از حق تقدم اظهارنامه برای ثبت در هیچ نقطه ای از جهان برای عموم افشا نشده باشد.به همین دلیل،طرح صنعتی می بایست وجه تمایز داشته باشد و ابتکاری باشد.
طرح صنعتی در صورتی اصیل محسوب می شود که به طور مستقل توسط طراح پدید آمده و کپی و تقلید طرح های موجود نباشد،به نحوی که از دید یک کاربر آگاه،متفاوت از طرح هایی باشد که قبلاَ در اختیار عموم قرار گرفته است.بر اساس قوانین اکثر کشورها ،یک طرح صنعتی بایستی جذاب و چشم نواز باشد.
از سایر شرایط ثبت طرح صنعتی " کاربرد صنعتی " است، بدین معنی که یک طرح صنعتی بایستی قابلیت باز تولید به روش صنعتی را داشته باشد.همچنین بایستی امکان پیاده سازی طرح صنعتی بر روی یک کالای دو بعدی یا سه بعدی وجود داشته باشد.
طرح های صنعتی ذیل قابل حمایت نیستند:
1- طرح هایی که تنها در نتیجه عملکرد فنی محصول ایجاد می شوند.
2- آنچه قبلاَ در فنون و صنایع پیش بینی شده باشد.
3- طرح های حاوی نمادها یا نشان های رسمی
4- طرح های مخالف نظم عمومی یا اخلاق حسنه

• خصوصیات طرح صنعتی

1- طرح صنعتی باید توسط حس بینایی قابل درک و روئت باشد.
2- طرح باید به کالا ظاهر خاص و ویژه بدهد.
3- طرح صنعتی صرفاَ مربوط به ظاهر قابل روئت کالایی است که در آن متبلور شده است و ویژگی های کاربردی و فنی محصول ارتباطی به طرح صنعتی در معنای حقوقی و خاص آن را ندارد.
4- طرح باید روی کالا تبلور یابد.

• مدارک مورد نیاز جهت ثبت طرح صنعتی

1- اظهارنامه ثبت طرح صنعتی در 2 نسخه
2- مدارک مثبت هویت متقاضی و طراح
3- مدارک نمایندگی، در صورتی که تقاضا نوسط نماینده قانونی به عمل آید.
4- اگر طرح صنعتی دو بعدی باشد، پنج نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی یا پنج نمونه از طرح ترسیم شده به عنوان نمونه
5- اگر طرح صنعتی سه بعدی باشد، پنج نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی یا پنج نمونه از طرح ترسیم شده از تمامی جوانب طرح ؛
6- در طرح صنعتی سه بعدی ، مرجع ثبت می تواند ماکتی از آن را به همراه اظهارنامه درخواست نماید. اندازه ماکتی که متقاضی از مدل طرح خود ارائه می دهد، باید حداکثر بیست در بیست در یست سانتی متر و وزن آن حداکثر 2 کیلوگرم و از ماده ای بادوام و غیرفاسد شدنی باشد. شکل های گرافیکی و ترسیم شده باید حداکثر در ابعاد ده در بیست سانتی متر بوده و قابل نصب بر چهار صفحه مقوا در قطع A4 و با جوهر مشکی باشد ؛
7- درخواست کتبی مبنی بر عدم ذکر اسم طراح، چنانچه طراح نخواهد اسم وی ذکر شود.
8-  درخواست کتبی به تاخیر انداختن انتشار آگهی ثبت طرح صنعتی و تعیین مدت آن، در صورت تمایل.
9- رسید مربوط به پرداخت هزینه اظهارنامه و در صورتی که اظهارنامه شامل دو یا چند طرح صنعتی است، رسید مربوط به پرداخت هزینه های اضافی ؛
10-  مدارک مربوط به حق تقدم که باید همزمان با تسلیم اظهارنامه یا حدکثر ظرف 15 روزاز آن تاریخ تسلیم شود.
تبصره 1- طرح چاپ شده اشکال و تصاویر گرافیکی یا ترسیم شده ، موضوع بندهای 3 و 4 فوق ، باید حداکثر بیست در بیست سانتی متر باشد و در آن رنگی بودن یا نبودن اشکال و تصاویر تصریح گردد.
تبصره 2- در صورت ارائه ماکتی از مدل طرح، مرجع ثبت می تواند ماکت مزبور را ممهور به مهر و تاریخ نموده به متقاضی اعاده نماید.
تبصره 3- در فرضی که اظهارنامه حاوی طرح های صنعتی متعدد باشد، تصاویر یا اشکال یا مدل ها به صورت جداگانه ارائه شده و به وسیله شماره از یکدیگر متمایز گردند.

• شرایط و مشخصات فنی تصاویر ارسالی

1- سایر تصاویر حداکثر A4 باشد وحتماَ بصورت عمودی اسکن شود.
2- در تصویر ارسالی طرح باید در یک زمینه ساده،به نحوی که قابل رویت باشد قرار گیرد.
3- تصویر کالا بصورت رنگی باشد و حداکثر حجم آن  KB 500 باشد.

• اظهارنامه ثبت طرح صنعتی

بر اساس مقررات قانونی ، ذکر نکات ذیل در اظهارنامه ثبت طرح صنعتی الزامی است :
1- اسم ، نشانی ، کدپستی ، شماره ملی ، تابعیت و سمت متقاضی یا نماینده قانونی وی و در صورتی که متقاضی شخص حقوقی است ذکر نام ؛ نوع فعالیت ، اقامتگاه ، محل و شماره ثبت ، تابعیت ، مرکز اصلی و عنداللزوم هر شناسه دیگر الزامی است ؛
2- اسم ، اقامتگاه و کد پستی شخص یا اشخاصی که صلاحیت دریافت ابلاغ ها در ایران را دارند، در صورتی که متقاضی مقیم ایران نباشد ؛
3- اسم و اقامتگاه طراح در صورتی که متقاضی همان طراح نباشد ؛
4- ذکر کالا و طبقه ای که متقاضی درخواست ثبت طرح برای آن را دارد ؛
5- تاریخ ، محل و شماره اظهارنامه یا گواهینامه طرح صنعتی در خارج، در صورت درخواست حق تقدم ؛
6- تعیین ضمائم .
با توجه به تبصره 1 ماده 70 آیین نامه مصوب 1387، در صورت تسلیم اظهارنامه و سایر اسناد مربوط توسط اشخاص حقوقی، امضاء آن ها از طرف اشخاص مجاز ضروری است.
بر اساس تبصره 2 ماده یاد شده، اسم و نشانی متقاضی مقیم خارج از کشور علاوه بر فارسی باید به صورت حروف لاتین باشد و با همان حروف نیز ثبت و آگهی شود.
نکته : به موجب قانون، دو یا چند طرح صنعتی را می توان در یک اظهارنامه قید و تسلیم نمود، مشروط بر آن که مربوط به یک طبقه بندی بین المللی و یا مربوط به یک مجموعه یا ترکیبی از اجزاء باشد.

صنایع و محصولات شیمیایی

1.محصولات شیمیایی که در صنایع و علوم و عکاسی(فتوگرافی)کشاورزی و پرورش نباتات و جنگل بانی استعمال می شود، کود (طبیعی ومصنوعی) ترکیبات آتش نشانی، پلمپ دفاتر مواد آب دادن فلزات، ترکیبات شیمیایی جهت جوشکاری، محصولات شیمیایی جهت حفظ مواد غذایی، مواد دباغی و مواد چسب دار برای صنایع.

 2.رنگ، روغن جلا، لاک،مواد ضد زنگ زدگی و جلوگیری از فاسد شدن چوب، مواد رنگی، مواد اکاله، صمغ، فلزات به شکل ورق و گرد جهت نقاشی و آرایش و تزیین.

3.ترکیبات جهت سفید کردن و سایر مواردی که برای شستشو به کار می رود، ترکیباتی که جهت پاک و تمیز و براق کردن و لکه گیری و گرفتن چربی و ساییدن و صیقل دادن استعمال می شود، صابون، عطریات، روغن اسانس، مواد آرایشی، محلول های موی سر، گرد و خمیر دندان.

4.انواع روغن و چربی های صنعتی (به استثنای روغن ها و چربی های خوراکی و روغن های اسانس) روغن ماشین، ترکیبات گردگیر و جاذب، انواع سوخت (از جمله بنزین) و مواد روشنایی، شمع، شمع مومی و کچی، شمع کوچک (شب سوز) فتیله.

5.مواد دارویی و بیطاری و بهداشتی، مواد خوراکی و آشامیدنی مخصوص بیماران و کودکان، مشمع و لوازم جراحت بندی، لوازم پر کردن دندان، موم دندان سازی، مواد ضد عفونی کردن ترکیبات جهت دفع نباتات هر روزه و حشرات و حیوانات موذی.

فلزات معدنی و مصنوعات فلزی

6.فلزات عادی اعم از تهیه نشده و نیمه تهیه شده و ترکیبات آن،لنگر،سندان،زنگ و ناقوس،لوازم ساختمانی به شکل ورقه و ریخته شده،ریل و سایر لوازم فلزی جهت راه آهن،زنجیر(به استثنای زنجیرهای وسایل نقلیه)کابل و سیم و مفتول (غیر برقی) قفل و بست و بند، لوله های فلزی، صندوق و صندوقچه ی آهنی، گلوله ی فولادی، نعل اسب، میخ و پیچ، سایر مصنوعاتی که از فلزات گرانبها ساخته نشده و در هیچ طبقه ی دیگری ذکر نگردیده است، مواد معدنی.

7.انواع ماشین و ماشین های افراز، موتورها (به استثنای موتورهای مخصوص وسایل نقلیه) قفل های اتصال و تسمه ی انتقال قوه (به استثنای قفل و تسمه های قفل و تسمه های مخصوص وسایل نقلیه) دستگاه های بزرگ کشاورزی، ماشین جوجه کشی

8.آلات و افزارهای یدی،آلات برنده،و چنگال و قاشق،اسلحه ی سرد

دستگاه و لوازم و آلات فنی و علمی و صنعتی

دستگاه و آلات علمی و دریانوردی و مهندسی و برقی (از جمله بی سیم) و عکاسی و سینما توگراف و آلات بصری و اوزان و مقیاس ها و اسباب علامت دادن و کنترل (نظارت)دستگاه و لوازم نجات و آموزش،دستگاه خودکار و باژتون یا پول فلزی ،ماشین های گویا،صندوق ثبات خودکار جهت پول،ماشین های حساب،ماشین های آتش خاموش کن.

10.آلات و ادوارت جراحی و طبی و دندان سازی و بیطاری.(از جمله پا و دست و چشم و دندان های مصنوعی)

11.تاسیسات و لوازم روشنایی و گرم کردن و مولد بخار و طبخ و تبرید و خشک کردن و تهویه و لوله کشی آب و بهداشتی.

12.وسایل نقلیه،دستگاه های حمل و نقل زمینی،دریایی و هوایی.

13.اسلحه ی گرم،مهمات و خمپاره،مواد قابل احتراق،لوازم آتشبازی.

14.فلزات گرانبها و ترکیبات آن ها و مصنوعات ساخته شده از فلزات گرانبها و یا روکش شده با آن(به استثنای آلات برنده و چنگال و قاشق)جواهرات و سنگ بهای گرانبها،ساعت و آلات کرونومتر

15.آلات موسیقی(به استثنای ماشین های ناطق و دستگاه های بی سیم)

مصنوعات و اشیای ساخته شده از مواد مختلف

16.کاغذ و کالای ساخته شده از کاغذ،مقوا و کالاهای ساخته شده از مقوا،مطبوعات،روزنامه،مجلات،کتاب و لوازم صحافی،عکس،لوازم التحریر ،لوازم چسب دار(برای لوازم التحریر)لوازم هنری ،قلم موی نقاشی،ماشین تحریر و لوازم دفتر(به استثنای مبل) ،لوازم آموزش و ترتیب(به استثنای دستگاه های آموزشی)ورق بازی،حروف و کلیشه ی مطبعه.

17.کائوچو کم لاستیک(بالاتا)و مواد مشابه آن،کالاهای ساخته شده از مواد مزبور که در سایر طبقات ذکر شده است.لوازم باربندی و انسداد و لوازم عایقکاری،پنبه نسوز،میکا،مجصولات ساخته شده از آن ها لوله ی قابل ارتجاع و غیر فلزی.

18.چرم و چرم مصنوعی،لوازم ساخته شده از آن ها که در سایر طبقات ذکر نشده است.پوست،چمدان و کیف های دستی مسافرتی،چتر،عصا،شلاق و زین و برگ و اشیای سراجی.

19.لوازم و مصالح ساختمانی،سنگ طبیعی و مصنوعی،سمنت،آهک،ملات،گچ،شن،لوله های سفالی یا سمنتی،مصالح راهسازی،آسفالت،قطران و غیره،ساختمان های متحرک،بناهای سنگی،سرلوله بخاری دیواری.

20.مبل،آیینه،قاب و مصنوعاتی که در سایر طبقات ذکر نشده و از موارد زیر ساخته شده است:

چوب،چوب پنبه،نی،حصیرو سبد و ترکه،شاخ،استخوان،عاج،صدف،مرجان،کهربا،فلس و دمارماهی،گوش ماهی کف دریا،سلولویید و محصولات مشابه کلیه مواد مزبور.

21.لوازم و ظروف کوچک خانه داری(که از فلز قیمتی ساخته نشده و یا روکوش نشده است)شانه و ابر،ماهوت پاک کن(به استثنای قلم موی نقاشی)لوازم مخصوص تهیه قلم و ماهوت پاک کن،(به استثنای قلم موی نقاشی)لوازم مخصوص تهیه قلم و ماهوت پاک کن،آلات و لوازم جهت پاک و تمیز کردن،براده ی فولاد،شیشه آلات،اشیای ساخته شده از چینی و بدل چینی و سفال که در سایر طبقات ذکر نشده است.

مصنوعات نساجی:

22.طناب،ریسمان،تور،چادر،سایه افکن،کیسه و روپوش کالا،بادبان و شراع،کیسه و گونی،پوشال و لوازم پر کردن(مو،کاپوک،علف دریای و غیره)منسوجات تهیه شده از مواد الیافی خام.

23.انواع نخ.

24.انواع پارچه،رختخواب و سفره ی میز،اشیایی بافته شده که در سایر طبقات ذکر نشده است.

25.ملبوس از جمله کفش و پوتین و کفش راحتی.

26.توری و اشیای قلابدوزی،روبان و حاشیه و قیطان ،دکمه ،دکمه فشاری ،قزنقفلی ،سنجاق و سوزن ،گل های مصنوعی.

27.قالی و قالیچه،حصیر و پادری و بوریا،فرش های مشمعی و سایر پوشش های کف اطاق،روپوش های غیر پارچه ای

اسباب بازی و لوازم ورزشی

28.اسباب بازی و تفریح،لوازم ورزش و ژیمناستیک(به استثثنای ملبوس)تزیینات و لوازم آرایش،درخت نوئل.

مواد غذایی و محصولات کشاورزی

29.گوشت ماهی،طیور،شکار،عصاره های گوشت،سبزیجات و میوه جات و پخته شده و به صورت کنسرو،ژله و مربا،تخم مرغ،شیر و سایر محصولات لبنی،روغن و دنیات خوراکی،کنسرو ترشی.

30.قهوه،چای،کاکائو،قند و شکر،برنج(تاپیوکا) ،آرد هندی(لاکو) ،بدل،قهوه،آرد،ترکیبات تهیه شده از غلات،نان،بیسکوئیت،نان های شیرینی و شیرینی جات ،بستنی،عسل،شیره،ملاس و خمیرمایه گرد نانوایی،نمک،خردل،فلفل،سرکه،ادویه جات،یخ،چاشنی.

31.محصولات کشاورزی و پرورش گیاه و جنگلبانی و دانه هایی که در سایر طبقات ذکرنشده است.

32.آب های معدنی و گازدار و سایر نوشابه های غیرالکلی،شربت و سایر ترکیبات جهت تهیه ی نوشابه.

33.علائم مخصوص خدمات

34.کالاهایی که در هیچ یک از این طبقات ذکر نشده است.

در مواردی که تصمیمات مجمع عمومی متضمن یکی از امور ذیل باشد، پلمپ دفاتر می بایست  یک نسخه از صورت جلسه ی مجمع عمومی جهت ثبت به مرجع ثبت شرکت ها ارسال گردد:
1-انتخاب مدیران وبازرس یا بازرسان
2-تصویب ترازنامه
3-کاهش یا افزایش سرمایه
4-هر نوع تغییر در اساسنامه
5-انحلال شرکت و نحوه ی تصفیه ی آن

در ذیل مختصراَ به توضیح هر یک می پردازیم:
- انتخاب مدیران و بازرس یا بازرسان :
انتخاب مدیران و بازرس یا بازرسان باید در اداره ی ثبت شرکت ها به ثبت برسد. همچنین به موجب ماده ی 7 قانون ثبت شرکت ها: «تغییرات راجع به نمایندگان شرکت و یا مدیران شعب آن باید به اداره ی ثبت اسناد (در حال حاضر اداره ی ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی) کتباَ اطلاع داده شود و تا وقتی که این اطلاع داده نشده،عملیاتی که نماینده و یا مدیر سابق به نام شرکت انجام داده،عملیات شرکت محسوب است،مگر اینکه شرکت،اطلاع اشخاصی را که به استناد این ماده ادعای حقی می کنند از تغییر نماینده یا مدیر خود به ثبوت رساند».این ماده در واقع بیانگر این قاعده ی عام است که عزل وکیل اگر از دید اشخاص ثالث پنهان مانده باشد،در مقابل آن ها قابل استناد نیست.در نتیجه،اقداماتی که مدیر یا نماینده کرده است،برای شرکت تلقی می شود و در صورتی که شرکت بخواهد می تواند پس از انجام یاقتن تعهدات مربوط در مقابل اشخاص ثالث،به مدیر یا نماینده ی قبلی مراجعه کند.

- تصویب ترازنامه :
ترازنامه یا بیلان یکی از مهم ترین گزارشات مالی است که وضعیت دارایی،بدهی و سرمایه یک واحد تجاری را در تاریخ مشخصی نمایش می دهد.به بیانی دیگر با توجه به اینکه ترازنامه وضعیت مالی شرکت  را در یک زمان معین نمایش می دهد می توان آن را مانند یک تصویر از وضعیت واحد تجاری نیز معرفی نمود.

- کاهش یا افزایش سرمایه:
ممکن است در طول حیات شرکت،شرکا بخواهند در سرمایه ی شرکت تغییری بدهند.این تغییر ممکن است به منظور افزایش یا کاهش سرمایه باشد.ماده ی 222 قانون تجارت به نوعی تغییر سرمایه در شرکت را اجازه می دهد.به موجب قسمت اول ماده ی 222 قانون تجارت،هر شرکت تجارتی می تواند در اساسنامه ی خود قید کند که سرمایه ی اولیه ی خود را به وسیله ی تادیه ی اقساط بعدی از طرف شرکا یا قبول شریک جدید زیاد کرده و یا به واسطه ی برداشت از سرمایه آن را تقلیل دهد.

- تغییر در اساسنامه:
-تغییر اساسنامه در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده ی شرکت است که می تواند به جز در موارد استثنایی،تقریباَ تمام مواد اساسنامه را تغییر دهد.

- انحلال شرکت و نحوه ی تصفیه ی آن :
انحلال شرکت به منزله ی پایان عمر آن است و لازمه ی پایان عمر شرکت این است که دارایی جمعی از حالت مشاع بیرون آورده شود و میان آنان تقسیم گردد.تقسیم دارایی بین شرکا در صورتی میسر است که طلبکاران شرکت طلب خود از شرکت را دریافت کرده باشند.برای رسیدن به چنین مقصودی،قانون گذار تصفیه ی اموال شرکت را پس از انحلال پیش بینی کرده است.

همان طور که تشکیل شرکت ناشی از اراده ی شرکاست،انحلال آن نیز با اراده ی شرکا میسر است.در نهایت ممکن است در طول حیات شرکت،وقایع دیگری حادث شود که انحلال شرکت را ایجاب کند.تصمیم راجع به انحلال شرکت و اسامی مدیر یا مدیران تصفیه و نشانی آن ها باید ظرف 5 روز از طرف مدیران تصفیه به مرجع ثبت شرکت ها اعلام شود تا پس از ثبت به اطلاع عموم برسد.

طریقه ی اعلام ختم تصفیه: مجموع عملیاتی را که پس از انحلال شرکت به منظور پرداخت قروض و وصول و تقسیم مازاد دارایی شرکت انجام می گیرد،تصفیه ی امور شرکت گویند.
باید مراتب دعوت از بستانکاران و اعلام تصفیه شرکت سه مرتبه و هر مرتبه به فاصله ی یک ماه در روزنامه ی رسمی و کثیرالانتشار شرکت درج گردد و لااقل 6 ماه از تاریخ انتشار اولین آگهی گذشته باشد(ماده 225 ل.ا.ق.ت)
پس از انقضاء ده سال از تاریخ انتشار آگهی ختم تصفیه،هر مبلغ از وجوه شرکت که در بانک باقی مانده باشد ،در حکم مال بلاصاحب بوده و به اطلاع رئیس دادگستری به خزانه ی دولت منتقل خواهد شد(ماده ی 228 ل.ا.ق.ت)
ضمانت اجرای عدم ثبت و اعلان انحلال شرکت بلا اثر بودن آن در مقابل اشخاص ثالث است.

موارد ذیل می تواند از دلایل انحلال باشد:
-انحلال مبتنی بر اراده ی شرکا،
-انحلال به سبب از بین رفتن یکی از عناصر شرکت،
-انحلال مبتنی بر دلایل موجه،
انحلال به سبب وضعیت یکی از شرکا،(در مورد ورشکستگی یکی از شرکا انحلال وقتی صورت می گیرد که مدیر تصفیه کتباَ تقاضای انحلال شرکت را نموده و از تقاضای مزبور شش ماه گذشته و شرکت مدیر تصفیه را از تقاضای انحلال منصرف نکرده باشد)